Document Type : Original article
Authors
Department of Plant Protection, Faculty of Agricultural Sciences, Sari University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Sari, Iran;
Abstract
Keywords
Article Title [فارسی]
Authors [فارسی]
مقدمه و هدف: کاربرد اسانسهای گیاهی به عنوان عواملی امن و موثر برای مبارزه با آفات انباری توجه زیادی را به خود جلب کرده است. در تحقیق حاضر اثرات زیستی اسانس اکالیپتوس E. globulus روی شپشه آرد، یکی از حشرات آفت محصولات انباری، برآورد گردید. روش تحقیق: در این پژوهش اثرات تماسی، تدخینی و دورکنندگی اسانس اکالیپتوس روی شپشه آرد T. confusum مورد بررسی قرار گرفت. اثر تماسی به دو شیوه قطره گذاری و آغشته نمودن سطوح کاغذ صافی آزمایش گردید. قطره گذاری با دستگاه میکرواپلیکاتور و قرار دادن یک مایکرولیتر از غلظتهای مختلف اسانس روی قفس سینه حشرات کامل انجام شد. برای آزمایش اثر تدخینی از ظروف استوانهای شیشهای با حجم ml 40 استفاده شد. اثر دور کنندگی اسانس از طریق مقایسه میزان استقرار حشرات کامل در دو سطح تیمار شده و تیمار نشده مورد آزمایش قرار گرفت. بر مبنای تجزیه پروبیت دادهها، LC50 اسانس اکالیپتوس در روش قطرهگذاری µl/I 22/0 برآورد شد. نتایج و بحث: مقایسه نتایج بهدست آمده از سه غلظت مورد استفاده در دو سری آزمایش تیمار سطوح نشان داد که این شیوه روش مناسبی برای برآورد اثر تماسی نیست چرا که مرگ و میر مشاهده شده بیشتر ناشی از اثر تدخینی است تا تماسی. پس از کسر کردن اثر تدخینی، مرگ و میر ناشی از اثر تماسی برای سه غلظت 35/0، 7/0 و cm2/µl 41/1 بهترتیب برابر بود با 44/19، 7/16 و 18 درصد. قابلیت تأثیر تدخینی اسانس بر مبنای LC50،µl 4/23 بر لیتر هوا برآورد گردید. میانگین درصد دور کنندگی اسانس اکالیپتوس بر اساس نتایج بهدست آمده از چهار غلظت 93/0، 62/0، 31/0 و cm2/µl 1/0 حدود 2/83 درصد برآورد گردید که جزو گروه V (1/80 تا 100 درصد دورکنندگی) از گروههای پنج گانه قرار میگیرد. توصیه کاربردی/صنعتی: محدودیت و ممنوعیت کاربرد ترکیبات شیمیایی تدخینی، نیاز به آفتکشهای جایگزین مناسب را ملموستر نموده است. کمیت قابل توجه اسانس اکالیپتوس، بیضرر بودن آن برای سیستمهای زیستی و کارآیی مناسب آن روی آفات انباری، عواملی هستند که این ترکیبات گیاهی را به عنوان جایگزین مناسب ترکیبات شیمیایی پرخطر مطرح نمودهاند.
Keywords [فارسی]